Naukowcy z Kanady przeprowadzili badanie dotyczące wieloletniej stygmatyzacji konopi indyjskich. Przegląd skupia się na postrzeganiu marihuany medycznej w służbie zdrowia i wpływie stygmatyzacji na dobro pacjentów i terapię medyczną marihuaną. Proponują rozwiązania, które mogą to zmienić.

Terapia medyczną marihuaną: Fakty i mity

Najpopularniejszym argumentem wśród przeciwników marihuany jest fałszywe stwierdzenie, że to brama do innych narkotyków. Zadali sobie wiele trudu i przeznaczyli ogromne środki na rozpowszechnianie tej fałszywej narracji. Co gorsza, takie działania negatywnie wpłynęły na postrzeganie konopi jako leku, przez co wielu pacjentów nie ma dostępu do bezpiecznej terapii medyczną marihuaną. 

Naukowcy z Kanady przeprowadzili badanie: Bariery związane ze stygmatyzacją medycznej marihuany jako redukcji szkód w przypadku zaburzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych. Przeszkody i możliwości poprawy. Przegląd wskazuje, jaki wpływ ma wieloletnia stygmatyzacja marihuany na obecną terapię konopiami. Konieczne są zmiany w edukacji środowiska medycznego na temat konopi. Badacze podkreślają także, że lecznicza marihuana jest narzędziem do redukcji szkód, jakie wywołały uzależnienia do innych substancji. Aby mogła być używana jako lek, konieczne są pilne zmiany. Dowody pochodzące z istniejącej literatury i rzeczywistych doświadczeń zbiegają się w trzech kluczowych tematach związanych z barierami stygmatyzacji.

Należą do nich:

• Brak edukacji na temat medycznej marihuany w środowisku medycznym
• Brak konsensusu i koordynacji między usługami redukcji szkód
• Ograniczony dostęp do medycznej marihuany.

Badacze podkreślają potencjalne rozwiązania tych kwestii, w tym poprawę edukacji, lepszą koordynację w służbie zdrowia i sugestie dotyczące poprawy dostępu do marihuany leczniczej. 

„Mamy nadzieję, że poprzez tę dyskusję przyczynimy się do zmniejszenia stygmatyzacji związanej z zastosowaniem medycznej marihuany jako strategii redukcji szkód dla osób z zaburzeniami związanymi z używaniem substancji. Chcemy rozważyć nowe perspektywy w rozwoju polityki w tej sprawie.” – czytamy w badaniu

Stygmatyzacja pacjentów korzystających z medycznej marihuany

Konopie indyjskie są wykorzystywane od tysiącleci ze względu na działanie psychoaktywne i lecznicze. Badania wskazują na ich rolę w zmniejszaniu szkód związanych z używaniem innych substancji, takich jak alkohol, opioidy i stymulanty. Marihuana oferuje możliwości terapeutyczne, szczególnie dla osób narażonych na ryzyko przedawkowania. Może wspierać m.in ograniczanie zażywania narkotyków, leczenie bólu oraz leczenie uzależnień od opiodiów. Co więcej, stanowi bezpieczną alternatywę dla opiodiów w leczeniu bólu. Rosnące zainteresowanie konopiami jako narzędziem redukcji szkód wynika z potrzeby nowych podejść i większego dostępu do tych roślin. Istnieją dowody na to, że konopie mogą działać jako exit-drug w uzależnieniu od szkodliwych substancji. Badania wskazują na ich skuteczność w zastępowaniu opiatów, kokainy, alkoholu, narkotyków i leków na receptę. 

Badacze przeanalizowali przeszkody, które utrudniają wdrożenie terapii z użyciem kannabinoidów w kontekście problemów związanych z uzależnieniami.

Skuteczność i problemy terapii medyczną marihuaną 

Leki na bazie konopi indyjskich są, jednymi z najstarszych środków terapeutycznych ludzkości. Mimo to, minione stulecie było świadkiem znacznej stygmatyzacji i prohibicji. Początki sięgają lat trzydziestych XX wieku. Zostały wzmocnione przez wojnę z narkotykami prowadzoną przez USA, która okazała się nieskuteczna w ochronie zdrowia. Jednocześnie negatywnie wpłynęła na rasę społeczności, w tym czarnoskórych i Latynosów. Określenie marihuana powstało w wyniku kampanii mającej na celu zmianę postrzegania konopi indyjskich od ich długotrwałego statusu środka terapeutycznego. Pozostałe efekty tej ideologicznie napędzanej kampanii nadal zwiększają piętno otaczające terapeutyczne zastosowania leków na bazie cannabis.

„Nadal istnieją nieproporcjonalne skutki dla grup szczególnie wrażliwych, które chcą stosować medyczną marihuanę jako alternatywne leczenie i interwencję redukującą szkody. Systematyczne badanie medycznych korzyści płynących ze stosowania konopi było utrudniane przez dziesięciolecia. Blokowano programy nauczania wśród opieki zdrowotnej i tworzono trwałe luki w wiedzy dla pracowników oraz naukowców. Kryminalizacja konopi indyjskich i charakteryzowanie wszystkich przypadków używania jako z natury problematycznych jest szczególnie wyraźne w kontekście leczenia problemowego używania substancji. Używanie marihuany jest ogólnie klasyfikowane jako problem, a nie potencjalne rozwiązanie”.

Bezpieczeństwo stosowania medycznej marihuany jako alternatywy dla tradycyjnych leków

Piętno związane z konopiami przyczyniło się do znacznych braków wiedzy w kanadyjskiej edukacji zdrowotnej. Obecnie w całej służbie zdrowia nie ma wystarczających możliwości edukacyjnych i szkoleniowych związanych z konopiami indyjskimi. To prowadzi do błędnych przekonań i nieporozumień. Badania przeprowadzone w Kanadzie i USA pokazują, że stażystom opieki zdrowotnej brakuje wystarczającej wiedzy na temat medycznej marihuany i nie czują się przygotowani do udzielania porad na ten temat. Zgodnie z kanadyjskimi przepisami dotyczącymi konopi indyjskich, tylko pielęgniarki i lekarze mogą zezwolić na ich stosowanie. W obu przypadkach edukacja w zakresie stosowania marihuany do celów terapeutycznych jest słaba.

Wiedza na temat terapii medyczną marihuaną

96% wśród lekarzy szkolących się w Kanadzie uważa, że nie ma wystarczającej wiedzy, aby wydawać zalecenia dotyczące medycznej marihuany. Niektórzy studenci medycyny posunęli się nawet do stwierdzenia, że lekarze powinni być karani za zalecanie marihuany. Ponadto, choć pielęgniarki mają uprawnienia do autoryzacji medycznej marihuany, badanie ilościowe dotyczące edukacji w tym zakresie wykazało niski poziom wiedzy na temat konopi indyjskich do celów terapeutycznych. Ograniczenia znajdują odzwierciedlenie w innych pokrewnych dziedzinach opieki zdrowotnej, takich jak farmacja. Rozciągają się one na poziom zawodowy, w którym świadczeniodawcy opieki zdrowotnej (HCP) zgłaszają niechęć do omawiania lub autoryzowania medycznej marihuany ze względu na postrzegany brak dowodów, minimalną wiedzę na temat terapeutycznego stosowania i podawania oraz obawy dotyczące zdarzeń niepożądanych, uzależnienia i nadużywania. 

Co ważne, te luki w wiedzy powodują, że HCP nie znają szczegółów dotyczących prawidłowego dawkowania i monitorowania osób używających medycznej marihuany, aby zmaksymalizować korzyści terapeutyczne i zmniejszyć ryzyko. Co więcej, pracownicy służby zdrowia często nie rozumieją, w jaki sposób używanie medycznej marihuany różni się od używania jej w celach rekreacyjnych.

„Ten brak edukacji i zrozumienia skutkuje nie tylko brakiem pewności siebie i komfortu wśród pracowników służby zdrowia, ale może również skutkować błędnymi przekonaniami i stygmatyzacją medycznej marihuany. W rezultacie pracownicy służby zdrowia mogą nie wspierać osób stosujących leki kannabinoidowe, a pacjenci mogą doświadczać negatywnej oceny lub barier w dostępie do medycznej marihuany.” – czytamy w badaniu

Terapia marihuaną a poprawa jakości życia pacjentów

Braki w wiedzy mogą być potęgowane w kontekście leczenia problematycznego używania substancji, gdzie leki na bazie konopi indyjskich pozostają we wszechobecnej stygmatyzacji. Bardziej znaczące inwestycje w rozwój i dostarczanie edukacji na temat medycznej marihuany stażystom i pracownikom służby zdrowia mają kluczowe znaczenie dla zmniejszenia tego rodzaju zjawiska.

Pacjenci bardzo często zgłaszają, że napotkali przeszkody od lekarzy zezwalających na medyczną marihuanę ze względu na piętno związane z używaniem konopi indyjskich i przekonanie klinicystów, że jest to tylko substancja rekreacyjna o wysokim potencjale nadużywania. Takie twierdzenia można zmienić jedynie poprzez edukację. Szkolący się lekarze uważają, że ich poziom komfortu w zakresie autoryzacji medycznej marihuany mógłby wzrosnąć dzięki profesjonalnej edukacji, ponieważ obecnie jest ona minimalna.

Jak poprawić dostęp i bezpieczenstwo pacjentów do terapii medyczną marihuaną?

Jak zatem zwiększyć zaufanie lekarzy do cannabis oraz ich komfort w wypisywaniu recept na leczniczą marihuanę? Badacze zauważają, że dobrym rozwiązaniem jest włączenie edukacji na temat leczenia konopiami do programu nauczania w szkołach medycznych oraz zapewnienie opartych na dowodach wytycznych i szkoleń dla pracowników służby zdrowia.

„Braki w edukacji wskazują na potrzebę standaryzacji programów nauczania w zakresie terapii medyczną marihuaną. Może być wspomagana m.in. przez sprawdzanie wiedzy na temat konopi indyjskich podczas egzaminów licencyjnych. Edukacja w zakresie medycznej marihuany powinna być wspólnym celem, szczególnie w kontekście używania substancji psychoaktywnych. Edukacja w zakresie konopi indyjskich może również skorzystać z istniejącej już edukacji publicznej i strategii jak te stosowane wcześniej w dziedzinach takich jak HIV/AIDS.” – czytamy w badaniu

Na przykład, pielęgniarki zapewniają redukcję szkód, bezpieczną drogę podawania, samodzielne miareczkowanie, minimalizowanie skutków ubocznych, unikanie narażenia na bierne palenie i odpowiednią utylizację zużytych materiałów. Poprawa edukacji w zakresie konopi indyjskich dla klinicystów w dziedzinie problematycznego używania substancji może zmniejszyć stygmatyzację i zwiększyć otwartość pracowników służby zdrowia na omawianie medycznej marihuany ze swoimi pacjentami, prowadząc do poprawy opieki nad pacjentem. 

Konieczna jest poprawa komunikacji

Słaba komunikacja i koordynacja między personelem opieki a systemem opieki zdrowotnej prowadzi do wyzwań administracyjnych w ramach programu jakim jest terapia medyczną marihuaną. 

„Bariery mogą obejmować zarówno brak wsparcia dla skutecznego stosowania terapii kannabinoidowych, jak i całkowity zakaz używania konopi indyjskich.” – podkreślają badacze

Problemy wynikają z braku dostępnych standardów protokołów klinicznych dotyczących włączania medycznej marihuany do programów leczenia, w szczególności dostępu i używania. Prowadzi to do sprzecznych informacji od lekarzy, personelu programu i innych pokrewnych pracowników służby zdrowia. Rozbieżność między doświadczeniami życiowymi pacjentów używających konopi indyjskich a szkoleniem pracowników służby zdrowia prowadzi do ukrywania przez pacjentów samoleczenia konopiami indyjskimi i poczucia stygmatyzacji.

Zasadniczym podejściem do rozwiązania tych dylematów jest opracowanie wytycznych dotyczących używania medycznej marihuany w ramach leczenia uzależnień. Edukacja dotycząca medycznej marihuany i lepsza profesjonalna komunikacja z jasnym określeniem ról może również złagodzić te kwestie. 

„Edukacja oparta na dowodach ułatwia destygmatyzację pracowników służby zdrowia i pacjentów. Może być prowadzona w kontekście leczenia uzależnień. Kwestie, którymi można się zająć, obejmują optymalne dawkowanie, wybór produktu i sposób przyjęcia (np. waporyzacja lub produkty spożywcze w porównaniu z paleniem).”

Udoskonalenie zasobów, w tym stron internetowych, warsztatów i wsparcia, pomoże w skuteczniejszej integracji leczenia medyczną marihuaną w ramach programu terapeutycznego. Takie działania powinny być prowadzone w celu ograniczenia nadużywania alkoholu, opioidów i stymulantów.

Dostęp potrzebujących do terapii medyczną marihuaną

Skuteczne wdrażanie terapii uzależnień jest również utrudnione przez brak dostępu do medycznej marihuany. W Kanadzie jedynie lekarze i pielęgniarki mogą autoryzować medyczną marihuanę, działając zasadniczo jako strażnicy. Stygmatyzacja na poziomie osobistym i na bardziej znaczącym stopniu instytucjonalnym (np. brak szkoleń lub możliwości edukacji w zakresie opieki zdrowotnej) doprowadziła do zmniejszenia liczby pracowników służby zdrowia chętnych lub zdolnych do prowadzenia terapii medyczną marihuaną. W związku z tym otrzymanie zezwolenia na przyjmowanie medycznej marihuany może stanowić wyzwanie.

Co więcej, pacjenci wymieniają inne bariery strukturalne w uzyskaniu medycznej marihuany po uzyskaniu zezwolenia. Na przykład, medyczną marihuanę od licencjonowanych producentów Health Canada można uzyskać wyłącznie za pośrednictwem poczty. Wymaga to stałego adresu zamieszkania, którego wiele osób zmagających się z używaniem substancji psychoaktywnych nie posiada. Inna opcja to samodzielna uprawa. Obie z nich wymagają stałej lokalizacji. Co więcej, wiele wynajmowanych lub socjalnych nieruchomości nie zezwala na uprawę konopi indyjskich na ich terenie. Koszt uzyskania medycznej marihuany jest kolejną istotną barierą w dostępie wymienianą przez pacjentów. Zwykle produkty zalecane do użytku medycznego są bardzo drogie.

Wysokie ceny dla pacjentów

Innym aspektem przystępności cenowej jest brak numeru identyfikacyjnego leku nadanego przez Health Canada, co często wyklucza pokrycie ubezpieczeniowe. Co więcej, niektóre firmy ubezpieczeniowe zaczynają zapewniać ubezpieczenie od medycznej marihuany jako opcję dodatkową. Wiąże się to ze zwiększonymi kosztami dla płatników. Może również zależeć od uznania pracodawcy lub podmiotu decydującego o planach świadczeń grupowych. 

„Osoby fizyczne mogą nie posiadać do takiego dodatkowego ubezpieczenia. Pacjenci, którzy poszukują leczenia z powodu problematycznego używania substancji psychoaktywnych są bardziej narażone na trudności finansowe. Dodatkowe koszty związane z dostępem i ubezpieczeniem stanowią przeszkodę”.

Ceny konopi indyjskich na rynku rekreacyjnym utrudniają, dostęp do suszu medycznego. Ten z kolei jest utrudniony przez ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej. Samodzielna uprawa jest często niemożliwa ze względu na ograniczenia związane z czynnikami mieszkaniowymi. Osoby, które mogą odnieść największe korzyści z leczenia medyczną marihuaną, są również tymi, którzy mają do nich najmniejszy dostęp. Nie stać ich na  zakup i nie mają możliwości ich uprawy. Wpływ barier w dostępie powoduje, że osoby te nie są w stanie nawet spróbować marihuany jako narzędzia redukcji szkód. Albo sytuacja wymaga od nich zaprzestania używania, nawet jeśli terapia jest skuteczna.

Konopie jako redukcja szkód w leczeniu uzależnień

Wiele ośrodków leczenia uzależnień wymaga abstynencji od marihuany w celu uzyskania dostępu do usług. Kiedy osoby uzależnione chcą szukać pomocy na własną rękę próbują kupić marihuanę w punktach rekreacyjnych. Jednak z podwodu wysokich cen są zmuszone wybrać nielegalne przychodnie lub inne źródła, takie jak rodzina / przyjaciele i dealerzy. To ogranicza dostęp do wiarygodnych wskazówek dotyczących najlepszych praktyk w zakresie stosowania terapeutycznego.

„Aby rozwiązać problemy z dostępem dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, proponujemy dotacje na medyczną marihuanę dla osób potrzebujących. Tych, które nie mogą samodzielnie uprawiać ze względu na czynniki mieszkaniowe.”

Potencjalne rozwiązania w tym zakresie to założenie społecznych upraw konopi indyjskich lub klubów hodowców non-profit. Takie wyjście zapewni tani dostęp do samodzielnej produkcji, podobnie jak w przypadku eksperymentów regulacyjnych w Europie i innych krajach.

Tego typu podejścia do dostępu i samodzielnej produkcji są obiecujące w dłuższej perspektywie. Jednak biorąc pod uwagę przeszkody w znaczącej zmianie przepisów federalnych, jest mało prawdopodobne, aby zrealizować zmiany w wystarczająco szybkim czasie. W związku z tym organy regulacyjne powinny rozważyć natychmiastowe podejścia. Na przykład obniżenie kosztów poprzez modyfikację systemów podatkowych, zachęcanie do objęcia ubezpieczeniem i refundacji leków kannabinoidowych oraz zwiększanie ich dostępności.

Jak poprawić istniejące bariery w terapii konopiami?

Badając bariery, praca naukowców podkreśla możliwości poprawy dostarczania medycznej marihuany jako narzędzia redukcji szkód w istniejących ramach klinicznych. Programowe inicjatywy edukacyjne mające na celu poprawę szkolenia w zakresie terapii kannabinoidowych powinny być regularnie włączane do szkolenia HCP. Działania informacyjne w celu zwalczania stygmatyzacji i ułatwiania najlepszych praktyk powinny być zapewniane HCP obecnie zaangażowanym w leczenie uzależnień. Co ważne, te inicjatywy powinny być dostosowane do potrzeb różnych pracowników służby zdrowia. Dotyczy to lekarzy, pielęgniarek, pracowników socjalnych i psychologów, a także wielu profesjonalistów, którzy odgrywają istotną rolę w leczeniu uzależnień. Ograniczenia w dostępie dla pacjentów o najwyższym ryzyku obejmują również koszty i czynniki mieszkaniowe. 

„Aby pokonać te bariery, potrzebne są alternatywne ścieżki dostępu do konopi indyjskich. Otwarty dialog między decydentami na szczeblu rządowym a profesjonalistami musi ulec poprawie. Należy zwiększyć akceptowalność marihuany jako bezpieczniejszego zastosowania w porównaniu z innymi substancjami, z którymi wiążą się znacznie poważniejsze problemy.”

Prawidłowe wykorzystanie marihuany w medycynie

W artykule przedstawiono temat stosowania medycznej marihuany jako pomocniczego narzędzia redukcji szkód dla osób zażywających narkotyki. Dowody sugerują, że konopie indyjskie mogą być korzystne dla wielu osób używających narkotyków o najwyższym ryzyku szkód, w tym przedawkowania. Jednak stosowanie leków kannabinoidowych w leczeniu zaburzeń związanych z używaniem substancji jest utrudnione. Przyczyną są bariery w dostępie do terapii medyczną marihuaną.

Problem nie jest widoczny tylko w Kanadzie, ale w wielu innych państwach. Medyczna marihuana jest legalna w Wielkiej Brytanii od 2018. Brytyjskie prawo dotyczące medycznej marihuany było jednym z najbardziej restrykcyjnych na świecie i pozostaje takie do dziś. Brytyjski program medycznej marihuany jest ograniczony i nigdy nie osiągnie pełnego potencjału, jeśli obecne przepisy i regulacje nie zostaną zmienione. Na ten moment, tylko lekarze wpisani do rejestru specjalistów GMC mogą przepisywać medyczne produkty z konopi indyjskich. Pacjenci muszą wypróbować wcześniej wszystkie inne opcje leczenia. Dopiero kiedy nie zadziałają, mają szansę na leczenie medyczną marihuaną.

Wszyscy cierpiący pacjenci na całym świecie zasługują na możliwość uzyskania bezpiecznego dostępu do terapii medyczną marihuaną i prawidłowo prowadzonego leczenia.

Jeżeli chcesz rozpocząć terapie medyczną marihuaną to sprawdź naszą zakładkę KLINIKI KONOPNE. Znajdziesz tam specjalistów z takich placówek jak KONOPNA KLINIKA, którzy umiejętnie poprowadzą twoją terapię.

Źródła:

1. Fehr F., Lindsay A. Nelson Ch., Nanson K., Diehl L., Nielson K., Reddon H., Walsh Z. (2023). Stigma-related barriers to medical cannabis as harm reduction for substance use disorder: Obstacles and opportunities for improvement