Badanie dotyczące wpływu wlewu ketaminy na depresję wykazało, że podanie tej substancji wywołuje psychologiczne doświadczenia zachwytu. Odczucia te mogą pośredniczyć we wpływie ketaminy na redukcję objawów depresji.
Jak ketamina działa w leczeniu depresji?
Ketamina jest powszechnie stosowana w anestezjologii. Głównie jako lek znieczulający zarówno u ludzi, jak i zwierząt. W tej roli jest ceniona za szybki początek działania. Zaburza ona aktywność pobudzającego neuroprzekaźnika (glutaminianu) w mózgu, co odpowiada za działanie znieczulające.
Ketamina jako środek na depresję lekooporną
Oprócz zastosowania w znieczuleniu w ostatnim czasie ketamina zyskała uwagę ze względu na swoje szybkie działanie przeciwdepresyjne, szczególnie w przypadkach depresji lekoopornej, a także myśli samobójczych pacjentów. Depresja oporna na leczenie, dotyka około jednej trzeciej osób, cierpiących na depresję. To stanowi poważne wyzwanie w leczeniu. Mechanizm działania ketaminy celuje między innymi w receptory NMDA i zwiększa neuroplastyczność.
Substancja lecznicza czy narkotyk?
W zastosowaniach związanych ze zdrowiem psychicznym jest ona zazwyczaj podawana dożylnie lub w postaci aerozolu do nosa w kontrolowanych warunkach medycznych. Ketamina jest również stosowana rekreacyjnie ze względu na swoje działanie dysocjacyjne i halucynogenne, co budzi pewne obawy w środowisku medycznym. Chodzi o potencjalne skutki uboczne, takie jak nadużywanie i uzależnienie.
Zachwycający mechanizm działania ketaminy
Autorka badania Julia Aepfelbacher wraz z zespołem naukowców starali się zbadać rolę „podziwu” w przeciwdepresyjnym działaniu ketaminy. Zachwyt jest definiowany jako reakcje, które występują, gdy dana osoba napotyka „ogromną tajemnicę” lub doświadcza potrzeby „dostosowania” w celu reorganizacji swoich struktur wiedzy, aby nadać sens temu, co napotkała. Aby to zbadać, naukowcy przeprowadzili randomizowane, kontrolowane badanie. Publikacja pojawiła się w Biological Psychiatry Global Open Science.
W badaniu wzięło udział 116 osób z umiarkowaną lub ciężką depresją. Uczestnicy zostali losowo podzieleni na dwie grupy w stosunku 2:1. Jedna grupa składała się z 77 uczestników, którzy otrzymali pojedynczą dawkę wlewu ketaminy (0,5 mg/kg przez 40 minut), podczas gdy pozostałych 39 uczestników otrzymało roztwór soli fizjologicznej (50 ml 0,9% chlorku sodu) jako placebo. Około 40 minut po otrzymaniu przypisanego im wlewu, uczestnicy ukończyli ocenę zachwytu (przy użyciu skali AWE) i objawów dysocjacyjnych (przy użyciu Clinician-Administered Dissociative States Scale). Ukończyli również ocenę objawów depresji (przy użyciu Skali Oceny Depresji Montgomery-Asberg) w punktach w ciągu kolejnych 30 dni.

Środek znieczulający lekiem na depresję
Wyniki wykazały, że uczestnicy, którzy otrzymali wlew ketaminy, uzyskiwali wyższe wyniki w skali AWE, co wskazuje na silniejsze doświadczenia odczuwanego zachwytu. Uczestnicy z tej grupy zgłaszali również wyraźniejsze objawy dysocjacyjne. Osoby, które doświadczyły silniejszego uczucia zachwytu, wykazywały większą poprawę w zakresie objawów depresji, szczególnie 12 dni po podaniu. Co ciekawe, korelacje między poprawą depresji a intensywnością objawów dysocjacyjnych były znikome. To zaś sugeruje, że doświadczenia zachwytu mogą odgrywać centralną rolę w działaniu przeciwdepresyjnym ketaminy.
„Nasze badanie sugeruje, że doświadczenie zachwytu podczas wlewu ketaminy może odgrywać rolę pośredniczącą zarówno w szybkim, jak i trwalszym działaniu przeciwdepresyjnym w ciągu jednego miesiąca. Te trwałe statystyczne efekty mediacyjne zaobserwowano nawet poza okresem, w którym odnotowano znaczący ogólny wpływ ketaminy na wszystkie osoby leczone ketaminą, co sugeruje, że osoby, które nie wykazują doświadczenia podobnego do podziwu podczas podania leku, są bardziej narażone na szybki powrót depresji. Z kolei osoby zgłaszające bardzo silne doświadczenia zachwytu podczas wlewu były względnie zabezpieczone przed powrotem depresji przez co najmniej miesiąc po pojedynczym wlewie” – podsumowują autorzy badania.
Badanie rzuca światło na mechanizmy leżące u podstaw przeciwdepresyjnego działania ketaminy. Należy jednak zauważyć, że powiązania między wynikami AWE a depresją nie wyjaśniają w pełni działania ketaminy, wskazując, że dodatkowe czynniki mogą przyczyniać się do jej właściwości przeciwdepresyjnych.
Działania niepożądane dotyczące stosowania ketaminy (skutki uboczne)
Powyższe badania i terapia ketaminą pacjentów z depresją lekooporną odbywa się w kontrolowanych warunkach. Niewłaściwe stosowanie może skończyć się poważnymi konsekwencjami i stanowić zagrożenie dla zdrowia.
Nadużywanie ketaminy może spowodować:
- nieodwracalne uszkodzenie pęcherza moczowego
- problemy ze wzrokiem i koncentracją
- problemy ze snem
- lęki i paranoje
- ból brzucha
- drgawki
Łączenie ketaminy z alkoholem i innymi lekami
Nie wolno łączyć ketaminy z lekami o działaniu na ośrodkowy układ nerwowy.
Nie należy łączyć ketaminy z alkoholem i opioidami. Substancje mogą spotęgować szybko działający środek znieczulający i doprowadzić do omdlenia.
Jeżeli szukasz więcej informacji na temat psychodelików, to sprawdź naszą zakładkę GRZYBY.
Źródła:
- Aepfelbacher J., Panny B., Price B.R. (2024). Biological Psychiatry Global Open Science. Experiences of Awe Mediate Ketamine’s Antidepressant Effects: Findings From a Randomized Controlled Trial in Treatment-Resistant Depression. Z linku: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S266717432400029
- Hedrich V. (2025). Psypost. Experiences of awe may drive ketamine’s antidepressant benefits. Z linku: https://www.psypost.org/experiences-of-awe-may-drive-ketamines-antidepressant-benefits/
NAPISZ KOMENTARZ