Leczenie medyczną marihuaną zyskało na popularności wraz ze zmianami prawnymi w wielu krajach. Konopie są skuteczne w leczeniu chorób neurologicznych, takich jak padaczka lekooporna i spastyczność występująca u pacjentów z SM. W tym kontekście, w Niemczech opublikowano przegląd „Terapeutyczne zastosowanie medycznej marihuany w chorobach neurologicznych: aktualizacja kliniczna”. Zawiera dowody na terapeutyczne zastosowanie medycznej marihuany w neurologii, potencjalne korzyści i skutki uboczne.
Choroby neurologiczne a terapia medyczną marihuaną
Do grupy chorób neurologicznych należą schorzenia, które są spowodowane nieprawidłową pracą układu nerwowego. Zalicza się do nich choroby układu ośrodkowego (mózgu, rdzenia kręgowego) i obwodowego (nerwów, zakończeń nerwowych). Przyczyną choroby może być sam układ nerwowy, ogniska w różnych organach ciała lub choroby drobnoustrojowe.
W oparciu o analizy bezpieczeństwa i skuteczności kannabinoidów w terapii chorób neurologicznych przegląd podsumowuje, że „w przypadku niektórych chorób, takich jak zaburzenia tikowe i przewlekłe zaburzenia bólowe, kannabinoidy są już regularnie stosowane w leczeniu”. O ile inne opcje terapeutyczne nie są skuteczne lub nie są dobrze tolerowane.
Producenci medycznej marihuany w Niemczech starają się rozwinąć cały łańcuch dostaw, dopracować przepisy i edukować lekarzy. Nie ma jednak wystarczającej ilości pieniędzy, aby przyspieszyć wymagane zmiany.
Kannabinoidy w leczeniu chorób układu nerwowego
Kannabinoidy spowalniają lub całkowicie blokują wydzielanie innych neuroprzekaźników. Powodem pojawiania się chorób neurologicznych jest to, że w pewnym momencie w niektórych regionach mózgu pojawia się nadmiar któregoś neuroprzekaźnika. To powoduje ból neuropatyczny, niepożądaną reakcję mięśni czy brak koordynacji ruchowej. Kannabinoidy blokują wydzielanie neuroprzekaźnika i w ten sposób ograniczają lub całkiem eliminują wywołany przez niego ból, lub reakcję mięśni.
Jak zauważa przegląd narracyjny „marihuana zawiera zawierają liczne substancje, takie jak terpeny, flawonoidy, fitosterole i fitokannabinoidy, przy czym największe znaczenie farmakologiczne mają THC oraz CBD. Wynikiem działania psychoaktywnego THC i jego analogów jest podleganie ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. THC i CBD działają podobnie jak endogenne kannabinoidy (np. anandamid) poprzez receptory kannabinoidowe CB1 i CB2 sprzężone z białkiem G.
Receptory CB1 zlokalizowane są głównie w ośrodkowym układzie nerwowym (np. zwojach podstawy mózgu, układzie limbicznym, rdzeniu kręgowym) oraz w układzie sercowo-naczyniowym. Receptory CB2 znajdują się w szczególności na komórkach immunoregulacyjnych i krwiotwórczych oraz w mniejszym stopniu w ośrodkowym układzie nerwowym”.
Aktywacja CB1 w rdzeniu kręgowym zmniejsza odczuwanie bólu. W kontekście zastosowań medycznych oznacza to, że marihuana może przynieść ulgę osobom cierpiącym na stwardnienie rozsiane, przewlekły ból (np. migrena) i inne poważne choroby.
Układ endokannabinoidowy jest farmakologicznie złożony, a jego sposoby działania i szlaki interakcji nie zostały jeszcze w pełni wyjaśnione. Według autorów przeglądu „może to być jeden z powodów, dla których stosowanie marihuany jako leku pozostaje kontrowersyjne”. Medyczna marihuana musi być zakorzeniona w nauce, a edukacja lekarzy ma kluczowe znaczenie. Niektórzy są bardzo krytyczni wobec firm konopnych, które czynią edukację lekarzy i badania naukowe czyimś obowiązkiem.
Jakie choroby neurologiczne może leczyć marihuana medyczna
Autorzy przeglądu w treści zaznaczają, że medyczna marihuana jest stosowana w wielu krajach w leczeniu szerokiego różnych chorób i objawów neurologicznych. Należą do nich: epilepsja, stwardnienie rozsiane, ból, zaburzenia tikowe, choroba Parkinsona, choroba Huntingtona, choroba neuronu ruchowego, demencja oraz dystonia.
Co ciekawe, w przypadku „niezupełnie odległej perspektywy zauważalnego pozytywnego wpływu na poważne objawy” wymaganej przez ustawodawcę w leczeniu marihuaną leczniczą randomizowane i kontrolowane badania nie są konieczne.
Z drugiej strony, obecne dowody pozwalają na rozsądne stosowanie tylko w rzadkich przypadkach padaczki lekoopornej, zespołu bólu neuropatycznego, zespółu Gilles’a de la Tourette’a i choroby Parkinsona. Ponadto odpowiednie terapie nie muszą być dostępne do leczenia lub nie mogą być stosowane po rozważeniu spodziewanych skutków ubocznych i uwzględnieniu stanu zdrowia ubezpieczonego. Może to mieć miejsce na przykład w przypadku problemów z tolerancją ustalonej terapii.
W publikacjach literatury medycznej podkreśla się brak znaczących efektów medycznej marihuany, np. w łagodzeniu bólu. Z jednej strony leczenie bólu neuropatycznego wspierają dowody wysokiej jakości. Z drugiej jednak pacjent powinien wypróbować najpierw inne metody leczenia. Straszy się także, że kannabionoidy wykazują potencjalne ryzyko dla zdrowia.
Zastosowanie medycznej marihuany
Farmaceutyczna marihuana jest obecnie dziedziną zdominowaną przez część firm produkujących niewielką liczbę leków, takich jak Sativex, Epidiolex i Dronabinol. Jednak jednym z głównych czynników hamujących badania nad nowymi metodami leczenia konopiami indyjskimi i kannabinoidami (a tym samym pojawienie się nowych metod leczenia kannabinoidami) jest to, że trudno jest opatentować leczenie lekiem pochodzącym bezpośrednio z materiału roślinnego. Trudno jest twierdzić, że takie leczenie jest oryginalnym, nowatorskim dziełem.
W przeglądzie oprócz zatwierdzonych do terapii medyczną marihuaną schorzeń neurologicznych pojawiają się również te niezatwierdzone. Według „klasyfikacji skuteczności zgodnie z aktualną wiedzą naukową” skuteczność kannabinoidów w ich leczeniu jest wątpliwa. Do tych schorzeń należą: zespoły bólu głowy, choroba Huntingtona, ALS (stwardnienie zanikowe boczne), demencja i dystonia.
Patrząc, jednak szerzej istnieje, mnóstwo badań i publikacji z całego świata, które potwierdzają skuteczność terapii marihuaną medyczną w leczeniu tych schorzeń. Lekarze w Niemczech przepisują marihuanę pacjentom od 2017 roku. Mimo to nadal stanowi to wyzwanie. Pacjenci zazwyczaj potrzebują długotrwałego przewlekłego bólu, nieskutecznie leczonego środkami farmaceutycznymi, takimi jak opioidy. Warto by zastanowić się, dlaczego chorzy z tej grupy mają problem z uzyskaniem zgody na leczenia konopiami w Niemczech.
Leczenie medyczną marihuaną w Niemczech
W marcu 2017 r. niemiecki parlament podpisał ustawę zezwalającą na medyczne wykorzystanie konopi indyjskich. Prawo uprawnia lekarzy do przepisywania tej rośliny – głównie suszonych kwiatów konopi indyjskich lub ekstraktów z konopi indyjskich – osobom cierpiącym na poważne choroby. Podstawy naukowe dla znaczącego przepisania pozostają niejasne dla większości wskazań z powodu braku badań.
W teorii pacjenci mogą otrzymać receptę od swojego lekarza. Jeśli lekarz zdecyduje, że nie ma alternatywnych środków terapeutycznych, aby złagodzić cierpienie pacjenta, recepta pozwala pacjentowi uzyskać marihuanę w aptece. Procesy te są nadal ściśle kontrolowane przez BfArM (Federalny Instytut Leków i Wyrobów Medycznych).
Przegląd zauważa, jak ważna jest potrzeba dostępu do medycznej marihuany dla pacjentów neurologicznych. Obecnie każdy lekarz w Niemczech może przepisywać kannabinoidy. Przepisy dotyczące przepisywania środków odurzających mają zastosowanie wyłącznie do substancji czynnej THC. Recepty na medyczną marihuanę w Niemczech są wypisywane ze wskazaniem na kilka poważnych chorób.
Lekarz musi ocenić czy „ogólnie uznana usługa zgodnie ze standardem medycznym nie jest dostępna lub nie może być zastosowana w indywidualnym przypadku […] biorąc pod uwagę skutki uboczne, których należy się spodziewać i biorąc pod uwagę stan zdrowia pacjenta”. Ponadto musi istnieć „niezupełnie odległa perspektywa zauważalnego pozytywnego wpływu na przebieg choroby lub na poważne objawy”.
Kannabinoidy w leczeniu chorób neurologicznych
Autorzy przeglądu stwierdzili, że „aby koszty terapii kannabinoidami zostały pokryte przez ubezpieczenie zdrowotne, lekarz przepisujący lek musi uzyskać zgodę od ubezpieczyciela przed pierwszym przepisaniem leku. Nie dotyczy to przepisywania określonych kannabinoidów w ograniczonych wskazaniach, dla których istnieje zgoda. Kasa chorych ma 3 tygodnie na rozpatrzenie wniosku (5 tygodni, jeśli konieczna jest opinia eksperta) i może odrzucić wniosek tylko w uzasadnionych, wyjątkowych przypadkach. Niemniej jednak około 40% wniosków jest odrzucanych. Te biurokratyczne przeszkody prawdopodobnie oznaczają, że nie wszyscy pacjenci, którzy mogliby skorzystać z kannabinoidów, je otrzymują”.
Jeśli chodzi o środki publiczne, lekarzom znacznie łatwiej jest przepisać opioidy lub inne leki przeciwbólowe zamiast marihuany. Lekarze muszą ubiegać się o receptę opłacaną przez publicznego ubezpieczyciela zdrowotnego. Każdy wniosek może zająć ponad godzinę, a co trzeci jest odrzucany.
Podsumowanie
Na podstawie wyników dwóch dużych krajowych ankiet przeprowadzonych wśród pacjentów, stosowanie kannabinoidów w chorobie Parkinsona może być szczególnie przydatne. Zwłaszcza w przypadku opornych na leczenie objawów niemotorycznych, takich jak ból, zaburzenia snu, RLS lub lęk, ale także w celu poprawy objawów motorycznych. Autorzy przeglądu zauważają, że „tolerancja kannabinoidów, również THC wydaje się być ogólnie dobra. Sugerujemy, aby pacjentom z poważnymi objawami nie odmawiać dostępu do tej opcji terapeutycznej, jeśli inne metody leczenia okazały się niewystarczające”.
Marihuana została udostępniona jako produkt leczniczy dla osób cierpiących z powodu silnych schorzeń neurologicznych. Dla wielu pacjentów jest to najlepszy lek z mniejszą liczbą skutków ubocznych w porównaniu do środków farmakologicznych. Dla osób cierpiących na choroby neurologiczne bardzo ważny jest dostęp do medycznej marihuany. Dzięki niej radzą sobie z objawami towarzyszącymi chorobie takimi jak ból, spastyczność mięśni, zmęczenie, osłabienie, trudności z poruszaniem czy tiki. Gdyby chorzy, którzy tego potrzebują, mieli, dostęp to terapii leczniczą marihuaną jakość życia pacjentów mogłaby ulec znacznej poprawie.
Jeżeli chcesz rozpocząć terapię medyczną marihuaną, to sprawdź naszą zakładkę KLINIKI KONOPNE. Znajdziesz tam specjalistów z takich placówek jak Konopna Klinika, którzy umiejętnie poprowadzą twoją terapię.
Źródła:
- Hidding U., Mainka T., Buhmann C. Journal of Neural Transmission. (2023). Therapeutic use of medical Cannabis in neurological diseases: a clinical update
- Lawrence C. TECHEU. (2023). 80% of Germany’s medical cannabis startups set to die a painful death. Z linku: https://tech.eu/2023/08/18/80-of-german-medical-cannabis-startups-will-die/
- Dr Gordon D. Biblia CBD. (2021). Wydawnictwo Kobiece
- Rogowska-Szadkowska D. (2022). Komu pomaga medyczna marihuana. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
- Jot B. (2014). Marihuana leczy. Wydawnictwo MMJ
NAPISZ KOMENTARZ